Zakopane było kiedyś znanym uzdrowiskiem. Tak pod Giewontem leczono chorych 100 lat temu ARCHIWALNE ZDJĘCIA

Pasterska osada jaką było u początku historii Zakopane zmieniła się w połowie XVIII wieku, kiedy węgierscy właściciele wybudowali w Kuźnicach hutę żelaza. Zakopane stało się najważniejszym ośrodkiem metalurgicznym w Galicji. Jednak pokładów rudy wystarczyło tylko na 100 lat.

Przełomem dla Zakopanego okazało się odkrycie przez Ludwika Zajsznera gorących źródeł w rejonie Jaszczurówki w 1834 roku. Przez kolejnych kilkadziesiąt lat to właśnie hydroterapia, czyli wodolecznictwo stało się podstawowym sposobem leczenia niemal wszystkich chorób pod Giewontem.

Pierwszy zakład wodoleczniczy założył w 1875 roku w Kuźnicach doktor Ludwik Ganczarski. Do końca XIX wieku w Zakopanem powstały kolejne sanatoria. Te zabiegi wodolecznicze miały leczyć m.in. gruźlicę - choć nie miało to jakiegokolwiek potwierdzenia naukowego. W pierwszych zakopiańskich sanatoriach stosowano kuracje z ziołami, olejkami oraz pochodzącą z owczego mleka - żyntycą.

Natomiast dzięki staniom dr Tytusa Chałubińskiego w 1885 roku Zakopane uznano oficjalnie za uzdrowisko. Doktor najpierw od 1873 roku walczył pod Giewontem z epidemią cholery. Potem szukał pomocy dla syna Franciszka, który był chory na gruźlicę. Leczeniu gruźlicy dr Chałbiński poświęcił resztę życia i na stałe związał się z Zakopanem.

Pierwsze sanatorium przeciwgruźlicze założył w Zakopanem dr Marian Hawranek - w 1898 roku. To wtedy choroba zbierała wielkie żniwo, była wówczas jedną z najbardziej wyniszczających dolegliwość i nie znano na nią lekarstwa, ani szczepionki.

Miejscowość pod Giewontem szybko zasłynęło ze świetnych sanatoriów, a z wszystkich zaborów ściągali tam wybitni lekarze poszukujący skutecznych sposobów leczenia. To warunki klimatyczne, jakość powietrza, temperatura oraz nasłonecznienie sprawiały, że było to idealne miejsce dla tworzenia sanatoriów przeciwgruźliczych.

W latach 20. ub. wieku stolica Tatr, uważana była za jeden z najważniejszych ośrodków sanatoryjnych w Polsce. Z czasem w zakopiańskich sanatoriach wspierano nie tylko chorych na gruźlicę, ale także na reumatyzm, anemię, nerwicę i problemy kardiologiczne.

Bywanie w Zakopanem stało się także modne. To tu przyjeżdżał m.in. kompozytor Karol Szymanowski, Stefan Żeromski, Henryk Sienkiewicz, Helena Modrzejewska czy Stanisław Witkiewicz - twórca stylu zakopiańskiego w architekturze i sztuce.

To wtedy - jako jedna z terapii - pojawiła się idea górskich spacerów. Propagatorem był dr Chałubiński. Natomiast orędownikiem narciarstwa byli: Stanisław Barabasz, dyrektor Szkoły Przemysłu Drzewnego, a także Mariusz Zaruski – pierwszy naczelnik Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. To oficjalnie powstało po tragicznej śmierci w lawinie Mieczysława Karłowicza, wybitnego polskiego kompozytora.

Jeszcze przed I wojną światową Zakopane zostało okrzyknięte „zimową stolicą Polski” i tak jest do dziś. Od kiedy uzyskało prawa miejskie w 1933 roku stało się organizatorem różnych prestiżowych wydarzeń narciarskich o zasięgu światowym. Obecnie miejscowość każdego roku przyjmuje ok. 3 mln turystów. Nie funkcje już jako uzdrowiskowe nadal pozostaje ulubionym miejscem odpoczynku kolejnych pokoleń Polaków.