Między Europą a Ameryką

- Jesteśmy pełni uznania dla Pana, Panie Prezydencie, za determinację, z jaką przeciwstawił się Pan złu. Podjął Pan wielkie ryzyko, może największe, jakie w ostatnich latach przyszło podejmować politykowi - mówił w sobotę na Wawelu prezydent Aleksander Kwaśniewski witając George'a Busha. - Nie musicie wybierać między Ameryką a Europą - odpowiedział prezydent USA przemawiając nie tylko do 1300 VIP-ów zgromadzonych na wawelskim dziedzińcu. Wizytę amerykańskiego prezydenta relacjonowało ok. 700 dziennikarzy z całego świata. Rano amerykański prezydent i jego żona odwiedzili także obóz Auschwitz.

Ekipa amerykańskiego prezydenta przyleciała do Krakowa w piątek sześcioma samolotami, które przywiozły m.in. prezydenckie limuzyny i specjalny helikopter. Prezydencki samolot dotknął ziemi o godz. 21.40 lecąc wcześniej powoli nad miastem.

***

W sobotę od godz. 9 zapełniał się wawelski dziedziniec. Zaproszonych tu zostało ok. 1300 osób, ale ok. 40 krzeseł pozostało pustych do końca spotkania. Można było zobaczyć krakowskich posłów od LPR po SLD, wojewódzkich i miejskich radnych, samorządowców z całej Małopolski. Był Sławomir Mrożek z żoną Susane, Andrzej Wajda z Krystyną Zachwatowicz, Elżbieta Penederecka, Jerzy Trela, były premier Jerzy Buzek.

Przemykali ministrowie polskiego rządu Jerzy Szmajdziński i Jerzy Hausner, polska generalicja.

Prezydent Bush, który z żoną był rano w Oświęcimiu, przyjechał na Wawel około 10.30. Przed katedrą powitali ich państwo Kwaśniewscy.

Obie prezydenckie pary weszły do wawelskiej świątyni. - Cieszę się z tej wizyty. Goście patrzyli na 1000-letnią tradycję naszej wiary, kultury i państwa - mówił potem ks. infułat Janusz Bielański, proboszcz katedry. Goście zobaczyli m.in. kaplicę Świętokrzyską, Ołtarz Ojczyzny z relikwiami św. Stanisława, krzyż i sarkofag św. Jadwigi oraz kaplicę Batorego, grobowce Kazimierza Wielkiego oraz Kazimierza Jagiellończyka z symboliczną datą 1492 r. W tym roku odkryto Amerykę. - Państwo Bush pytali o to, kiedy w Polsce skończyło się panowanie królów. Prezydent ucieszył się widząc w księdze pamiątkowej wpis swego ojca - opowiadał ks. infułat Bielański.

* * *

Tymczasem w wawelskich salach trwały polsko-amerykańskie rozmowy. Już po spotkaniu Leszek Miller opowiadał, że mówiono o amerykańskim zangażowaniu w Iraku, także gospodarczym, oraz tzw. offsecie, czyli amerykańskich inwestycjach towarzyszących zakupowi przez Polskę amerykańskich myśliwców. - Bush powiedział, że offset powinien być początkiem bliskiej współpracy technologicznej - relacjonował premier. Jak powiedział Miller, ,lekko poruszony" został temat zniesienia ograniczeń wizowych dla Polaków, ale żadne rozstrzygnięcia w tej sprawie nie zapadły.

Rzecznik Białego Domu zorganizował na stojąco konferencję prasową dla amerykańskich dziennikarzy. Jest ich w Krakowie około 200. - Prezydent bardzo przeżył wizytę w Auschwitz - mówi. Relacje na żywo nadawały stacje niemieckie i francuskie.

* * *

O godz. 11.30 po dwóch uderzeniach zamilkł wawelski zegar. Na dziedziniec wszedł premier Leszek Miller z żoną. W bocznych drzwiach wschodniego skrzydła pojawili się Collin Powell i Condoleezza Rice, a wraz z nimi polski minister spraw zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz. Trzy minuty po godz. 12 na dziedzińcu pojawiały się witane gromkimi oklaskami prezydenckie pary.

Obaj prezydenci stanęli w centralnej części dziedzińca. Gdy jeden przemawiał, drugi siedział w głębokim fotelu. - Cieszę się, że właśnie w Krakowie, na Wawelu, podejmujemy przyjaciela Polski i Polaków. Człowieka, dzięki któremu stosunki między Polską i Ameryką są najlepsze w historii - mówił polski prezydent.

Przemówienie Busha było kilkakrotnie przerywane oklaskami.

- Niech Bóg pobogosławi polskiemu narodowi - skończył swoje wystąpienie, a zgromadzeni długo na stojąco dziękowali oklaskami.

Aleksander Kwaśniewski wyraźnie pociągnął gościa w stronę zgromadzonych ludzi. Bush chwilę rozmawiał z wojewodą (podarował amerykańskiemu prezydentowi obraz krakowskiego Rynku i ręcznie robiony srebrny wisior), kardynałem Macharskim (którego serdecznie, choć zbyt mocno poklepał po ramieniu), marszałkiem Januszem Sepiołem (Powiedziałem, że Małopolanie popierają jego politykę, a prezydent podziękował za to - opowiadał marszałek). Dłużej zatrzymał się przy delegacji górali. - Mówiłem po góralsku, a prezydent po amerykańsku, ale rozumieliśmy się - opowiadał starosta tatrzański Andrzej Gąsienica-Makowski. Bush dostał góralską spinkę, wykonaną przez ojca starosty, symbolizująca wiarę, waleczność i miłość. - Prezydent był zaskoczony. Poradziłem mu, żeby nosił tę spinkę zamiast krawata - opowiadał Gąsienica-Makowski.

W chwilę później Bush opuścił dziedziniec, bo jak się okazało, zapadła decyzja o wcześniejszym wylocie. Gdy amerykańskie samochody zjeżdżały z Wawelu, grupka Polaków oczekujących przy barierkach odegrała na gwizdkach amerykański hymn. W sobotnie południe pod Wawelem zgromadziło się nieco więcej krakowian, ale tłumów nie było. W oczekiwaniu na przejazd prezydenta Busha jedni przymierzali aparaty, inni poprawiali ostrość w lornetkach. Kilku posiadaczy telefonów komórkowych z radiem nasłuchiwało transmisji przemówienia prezydenta USA.

- To było wystąpienie fundamentalne dla polityki prezydenta Busha. Możemy mieć powód do dumy, że było to w Krakowie, na Wawelu, w Polsce - powiedział prezydent Kwaśniewski po odjeździe Busha.

Air Force One wystartował z Balic kilka minut przed godz. 14. Przeleciał nisko nad Krakowem.

Fragmenty przemówienia George'a Busha

Boże, błogosław Polsce

Jestem zaszczycony będąc w Krakowie, gdzie wiele miejsc przekazuje nam historyczne świadectwo o Polsce - zaczął swoje wystąpienie na Wawelu prezydent USA.

Nie ma konfliktu Ameryka - Europa

Nie istnieje konflikt między Ameryką a Europą. Oczekujemy pomocy, porady, mądrości naszych europejskich przyjaciół i sprzymierzeńców. W swej historii Polska dokonywała wyborów między Ameryką a Europą, ale te wybory nie są już potrzebne.

O wojnie w Iraku i Afganistanie

Europa i Stany Zjednoczone musiały przeciwstawić się zagrożeniom międzynarodowego terroryzmu i każde z państw musiało się zmierzyć z trudnymi decyzjami, polegającymi na użyciu sił zbrojnych dla utrzymania pokoju. W Afganistanie i Iraku polskie siły zbrojne służyły z wielką ofiarnością i honorem. Polska dorosła do odegrania wielkiej roli, dla waszej i naszej wolności.

O nowej akcji przeciwko terrorystom

Wzywam partnerów Ameryki z G-8, by postąpiły zgodnie ze swoimi zobowiązaniami finansowymi, abyśmy mogli powstrzymać rozprzestrzenianie broni masowej zagłady u jednego ze źródeł. Ogłaszam dzisiaj nowe przedsięwzięcie o nazwie Proliferation Security Initiative. Stany Zjednoczone wespół z grupą sojuszników, w tym z Polską, rozpoczęły prace nad nowymi porozumieniami, na mocy których można dokonać przeszukania na pokładzie samolotu lub statku przewożącego podejrzane ładunki oraz przechwycenia nielegalnej broni i technologii rakietowych.

Polskie dziedzictwo

Podczas II wojny światowej tworzyło się także nowe oblicze XX wieku, właśnie tutaj w Krakowie. Młody seminarzysta Karol Wojtyła pewnego dnia zobaczył flagę ze swastyką powiewającą na Zamku Wawelskim. Z tego doświadczania, z tej bolesnej lekcji, narodziła się wizja, że każdy człowiek jest miłością boską, każdy człowiek ma swoją godność i należy mu ją przywrócić, godność, którą odebrali człowiekowi tyrani.

Dziękuję za Waszą gościnność. Dziękuję za Waszą przyjaźń. Niech Bóg błogosławi ten wspaniały naród, niech Bóg błogosławi Polaków.