Krakowscy lekarze ostrzegają: globalne ocieplenie sprzyja groźnym wirusom i bakteriom. "Zakażeń będzie coraz więcej"

W ostatnich tygodniach duże poruszenie w polskim społeczeństwie wywołała legionella. To bakteria, która atakuje układ oddechowy człowieka. W efekcie wywołuje chorobę legionistów, która objawia się gorączką, kaszlem czy bólami mięśniowymi. Zakażenia stwierdzono m.in. w Małopolsce. W sierpniu legionellę wykryto u podopiecznej domu spokojnej starości, która została przyjęta do brzeskiego szpitala.

Był to szósty przypadek zakażenia w naszym regionie w tym roku. Lekarze i naukowcy nie mają wątpliwości, że w kolejnych latach z powodu postępującego globalnego ocieplenia będzie ich więcej.

Dla legionelli naturalnym środowiskiem są woda i gleba. Lubi ciepło. Optymalna temperatura do jej rozwoju wynosi między 35 a 38 stopni Celsjusza. Jak wskazują naukowcy i lekarze, bakteria kolonizuje instalacje wodne, ciągi wentylacyjne i klimatyzację. Ludzie zarażają się nią, wdychając aerozole wodne.

- W cieplejszym klimacie częste korzystanie z fontann, kurtyn wodnych, ale też z jacuzzi, sprzyja zakażeniom i zachorowaniom na legionelozę - przekonują w rozmowach z nami krakowscy lekarze.

Jednak legionella to niejedyna bakteria, która dobrze czuje się w wysokich temperaturach.

- Ocieplenie klimatu ma wpływ na rozprzestrzenianie się wielu patogenów. W jego efekcie powstają optymalne warunki do ich rozmnażania się - przekonuje dr Lidia Stopyra, ordynator Oddziału Chorób Infekcyjnych i Pediatrii w Szpitalu Specjalistycznym im. Stefana Żeromskiego w Krakowie. Jako przykład podaje bakterie z rodzaju Vibrio, które wywołują cholerę. - Obszar Bałtyku, na którym mają odpowiednie warunki do rozwoju, powiększył się o 30 proc. - podkreśla.

Wśród chorób, które częściej występują u ludzi w dobie globalnego ocieplenia, wymienia m.in. kampylobakteriozę, która objawia się biegunką. - W prowadzonych w Skandynawii badaniach stwierdzono zwiększenie zachorowań przy wyższej temperaturze powietrza i w okresie po opadach - mówi lekarka. Te ostatnie często następują po okresie dużych upałów. Taką sytuację mieliśmy w naszym kraju w sierpniu. Polacy mierzyli się z wysokimi temperaturami, a następnie z nawalnymi deszczami.

Zdaniem dr Stopyry zmiana klimatu sprawia również, że powiększają się obszary, na których występują dogodne warunki dla przeżycia komarów, przenoszących groźne choroby. Wśród nich wymienia m.in. dengę, krymsko-kongijską gorączkę krwotoczną oraz gorączkę zachodniego Nilu.

Globalne ocieplenie sprzyja także klęskom żywiołowym, takim jak powodzie oraz huragany.

- W ich efekcie powstają dogodne warunki do powstania epidemii np. duru brzusznego. Klęski zwiększają również - szczególnie w najbiedniejszych krajach - liczbę osób, cierpiących niedostatek. Sprzyjają też spożywaniu źle przygotowanego jedzenia oraz nieprzebadanego mięsa, co zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się chorób bakteryjnych i pasożytniczych - wskazuje lekarka z Krakowa.

Medycy zwracają uwagę, że w Polsce dużym zagrożeniem jest borelioza, którą przenoszą kleszcze.

Globalne ocieplenie sprawia, że coraz większej ich liczbie udaje się przetrwać zimy, które są łagodne. - W Polsce mamy wzrost rozpoznań boreliozy z Lyme, który był szczególnie wysoki w ostatnim roku. Zjawisko jest związane ze zmianami klimatu - mówi prof. Anna Boroń-Kaczmarska, specjalistka chorób zakaźnych z Krakowskiej Akademii imienia Andrzeja Frycza Modrzewskiego.

Zgodnie z opublikowanymi przez Centers for Disease Control and Prevention danymi epidemiologicznymi za 2022 rok, strefa zachorowań na boreliozę z Lyme poszerza się w Stanach Zjednoczonych. - W tym zjawisku ma niewątpliwy udział klimat, w którym poprzez globalne ocieplenie poprawiły się znacząco warunki bytowania kleszczy - dodaje prof. Boroń-Kaczmarska.

Blisko 60 procent chorób zakaźnych, przenoszonych przez kleszcze (borelioza z Lyme), komary (gorączka Dengue), czy też rozprzestrzeniających się przez wodę (salmonellozy), jest diagnozowana na obszarach, gdzie doszło do zmian klimatu. Te w najbliższych latach mają coraz bardziej postępować.