Grzanie domów nas zmrozi. Gaz, węgiel, prąd, drewno, olej, ciepło z sieci… Wszystko drożeje i będzie drożeć

FLESZ - RPP podniosła stopy procentowe

Lawina złych wieści przed obecnym sezonem grzewczym zaczęła się od ogłoszenia nowych taryf PGNiG. Od 1 października gospodarstwa domowe płacą za gaz średnio o 7,4 proc. więcej niż we wrześniu. A to już trzecia podwyżka w tym roku: pierwszą (o 5,6 proc.) przeżyliśmy w kwietniu, kolejną (o 12,4 proc.) w sierpniu. Po uwzględnieniu innych składników (stałych i zmiennych) ogrzewanie domu gazem będzie w tym sezonie o ponad 20 procent droższe niż w poprzednim. Ceny gazu mocno prześcignęły więc (i tak już rekordową) inflację, o podwyżkach płac i emerytur nie wspominając.

Zła wiadomość: eksperci są zgodni, że od nowego roku, przed najzimniejszymi miesiącami sezonu (w 2021 roku był to w Małopolsce styczeń), dojdzie do kolejnych podwyżek cen gazu. Paweł Majewski, prezes PGNiG, przyznał to podczas Kongresu 590. Wprawdzie po zapowiedzi Gazpromu, że zwiększy dostawy do Europy, szokująca galopada na giełdach przyhamowała (w połowie zeszłego tygodnia cena gazu z dostawą w listopadzie sięgnęła w Holandii 1937 dolarów za tysiąc metrów sześciennych i była 27,7 procent wyższa niż we wtorek; w Londynie było to 1680 dol., gdy na początku ROKU stawki w Europie nie przekraczały 300 dol.), ale nadal mamy do czynienia z poziomami rekordowymi w dziejach. Gdyby miały się przełożyć na rachunki w Polsce, większość firm i gospodarstw domowych poszłoby z torbami. Przedsmak tego, co może się stać, przeżywają mieszkańcy kilku gmin w Wielkopolsce, kupujący gaz od spółki spoza grupy PGNiG: taryfy poszły im w górę nie o 7,4, lecz… 163 procent w porównaniu z wrześniem.

Do śmiechu nie jest także tym, którzy w obawie przed gazową drożyzną postanowili pozostać przy węglu. Ceny wysokokalorycznego ekogroszku lub orzecha z dowozem przebiły 1300 zł za tonę. To 30 procent więcej niż rok temu. Równie szybko rosną stawki za alternatywne paliwa, typu pellet czy drewno. Jeszcze szybciej drożeje olej opałowy oraz gaz z butli. Prąd zdrożeje niebawem o minimum 15-20 proc. Czekają nas też bolesne zmiany taryf MPEC-ów.

Podłączeni do miejskiej sieci ciepłowniczej krakowianie to prawdziwi szczęściarze: do końca 2021 roku ogrzewanie mieszkań będzie ich kosztować tyle samo, co w zeszłym sezonie. Ale to koniec dobrych wiadomości. Od nowego roku ciepło mocno zdrożeje. O ile? Prezes Urzędu Regulacji Energetyki nie podjął jeszcze decyzji w tej sprawie, ale można być pewnym, że będzie to minimum 10 proc., czyli tyle, ile od 1 października wzrosły stawki MPEC w Tarnowie.

- Obecna taryfa dla ciepła jest stosowana przez MPEC Kraków od 1 stycznia 2021r. i obowiązuje do 31 grudnia 2021 r. Nasze przedsiębiorstwo wystąpiło z wnioskiem do Urzędu Regulacji Energetyki o nową taryfę dla ciepła, która miałaby obowiązywać w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 31.12.2022 r. W trakcie procedowania tej taryfy nie można określić poziomu cen, jaki zostanie zatwierdzony przez Prezesa URE - wyjaśnia Renata Krężel, rzeczniczka krakowskiego przedsiębiorstwa ciepłowniczego. Podkreśla, że udział ceny MPEC w łącznej cenie ciepła dla odbiorców wynosi około 35 proc. Pozostałe 65 procent przypada na ceny trzech wytwórców, od których przedsiębiorstwo kupuje energię cieplną (PGE Energia Ciepła S.A., CEZ Skawina S.A., ZTPO). Na ich stawki MPEC Kraków nie ma żadnego wpływu.

- Głównym nieprzewidywalnym kosztem w cenniku za ciepło jest poziom cen zakupionego ciepła u producentów. Kosztem, na który przedsiębiorstwo nie ma wpływu, jest także cena energii elektrycznej – zwraca uwagę Renata Krężel.

Wytwórcy ciepła zwracają uwagę nie tylko na wzrost cen surowców energetycznych (większość małopolskich elektrociepłowni i lokalnych kotłowni pali węglem), ale i niespotykane w dziejach koszty zakupu uprawnień do emisji CO2. Właśnie tymi ostatnimi tłumaczy obecną podwyżkę stawek za ciepło MPEC w Tarnowie. Nowa taryfa, która weszła w życie od 1 października, podnosi rachunki za ogrzewanie i ciepła wodę przeciętnie o 9,9 proc.

Władze tej spółki informują, że „przyczyną wzrostu cen ciepła w Tarnowie (a także w całej Polsce), są rosnące koszty EUA - uprawnień do emisji dwutlenku węgla. Od stycznia 2021 r. ich cena wzrosła o 90 procent, osiągając historyczną wartość 62 euro za tonę! Koszt EUA jest wyższy o 130 procent w porównaniu do cen analogicznego okresu z poprzedniego roku (…) Nieprawdą jest, że budowa spalarni odpadów powstrzymałaby podwyżkę ceny ciepła w Tarnowie”.

Tarnowski MPEC wylicza, że udział uprawnień do emisji CO2 w ogólnych kosztach produkcji ciepła stanowi obecnie aż 28 procent. Daje to ponad 20 mln złotych rocznie, gdy w całym 2020 r. koszty emisji CO2 wyniosły 5,5 mln złotych, a więc prawie cztery razy mniej. Na pozostałe koszy produkcji ciepła składają się m.in. ceny paliw, energii elektrycznej, opłat środowiskowych, remontów i materiałów eksploatacyjnych niezbędnych do utrzymania prawidłowej pracy urządzeń i sieci ciepłowniczych oraz wynagrodzeń, opłat i podatków.

„MPEC S.A. w Tarnowie pracuje intensywnie nad projektami, które przyczynią się do zmniejszenia spalania węgla, a tym samym ograniczenia zakupu certyfikatów CO2, których cena nadal rośnie, co może spowodować kolejne problemy w najbliższych latach” – wyjaśniają władze spółki.

Około 10-procentowy wzrost rachunków za ogrzewanie i ciepłą wodę z miejskiej sieci w porównaniu z poprzednim sezonem, choć przewyższa inflację, wygląda zupełnie niewinnie w zestawieniu z tym, co dzieje się lub może wkrótce stać w gospodarstwach domowych korzystających z innych rozwiązań. Opłata za ogrzewanie przez MPEC (wraz z ciepłą wodą) przeciętnego 60-metrowego mieszkania w Krakowie wynosi dziś ok. 1900 zł rocznie, a 150-metrowego domu – 4,7 tys. zł. Można założyć, że w 2022 roku te rachunki wzrosną odpowiednio o 190 i 470 zł.

Tymczasem ogrzewanie gazem ziemnym, które w poprzednim (zakończonym w kwietniu 2021) sezonie kosztowało właścicieli 150-domów przeciętnie 4,5 tys. złotych rocznie, już teraz zdrożało o ponad 20 proc., a od nowego roku zapewne znów zdrożeje. Oznacza to wzrost rachunków w tym sezonie grzewczym o minimum jedną trzecią, a więc 1500 zł.

Użytkownicy kotłów na gaz ziemny mogą się pocieszać (?), że jeszcze bardziej wzrosną rachunki osób ogrzewających domy olejem opałowym (przy 150-metrowym domu – średnio z 7,5 tys. do 10 tys. zł), gazem LNG (z butli – średni wzrost z 7 do 10 tys. zł) oraz prądem (średnio z 8 do 10 tys. zł rocznie). Chyba że właściciel tego ostatniego zainwestował kilkadziesiąt tysięcy złotych w pompę ciepła; wtedy rachunek roczny może nie przekroczyć 2500 zł.

Ponad 300 tys. gospodarstw domowych w Małopolsce wciąż używa do ogrzewania domów i podgrzewania ciepłej wody węgla różnej jakości. Do najpopularniejszych odmian należy ekogroszek (który wkrótce straci prawo do tej nazwy – ucięty zostanie przedimek „eko”), dużym wzięciem cieszy się „orzech”, o ziarnach od 25 do 80 mm; najlepsze gatunki wytwarzają dużo ciepła, a mało siarki i popiołu. Za to dobrodziejstwo trzeba jednak słono zapłacić. Ceny w hurtowniach przekroczyły właśnie 1300 zł za tonę (choć wciąż można znaleźć oferty z dowozem do 100 km po 1150 zł za tonę – przy zakupie minimum 3 t). To ponad 30 procent więcej niż w poprzednim sezonie. I taniej nie będzie, bo węgla w całej Europie brakuje (Polska też jest jego dużym importerem netto). Przeciętny 150-metrowy dom potrzebuje minimum 3, a przeważnie 4 ton węgla, co oznacza wydatek od 3,9 do 5,2 tys. zł. Miał węglowy pozwala obniżyć te koszty do 2,9 – 4 tys. zł, trzeba jednak do tego doliczyć całą mitręgę związaną z transportem, rozładunkiem, składowaniem i używaniem tego opału. O zatruwaniu siebie i sąsiadów nie wspominając.

Również ceny popularnego pelletu drzewnego przebiły 1000 złotych za tonę. Koszty ogrzewania są tu mniej więcej takie, jak przy dobrej jakości węglu. Podobnie wygląda to w przypadku najnowocześniejszych kotłów zgazowujących drewno – w poprzednim sezonie były mocno konkurencyjne wobec węgla, ale drewno na opał również mocno zdrożało. Z tego powodu nie opłaca się także grzać domu i wody kominkiem: koszty wychodzą takie, jak przy gazie ziemnym, a komfort obsługi (konieczność zasilania paleniska co chwilę) trudno tu nawet porównać.