Podhale: Jak kiedyś spędzano święta

Większość z nich obowiązuje głównie na terenie jednej czy dwóch wsi, a już w kolejnych są całkowicie niezrozumiałe.
- Dzisiaj to już chyba tylko w Bukowinie Tatrzańskiej odprawiamy obrzęd "święcenia ducha" - mówi Bartek Koszarek, z Domu Ludowego w Bukowinie. - Od kościelnych paschałów zapala się hubę zebraną uprzednio w lesie. Następnie z taką "pochodnią" obchodzi się trzy razy cały dobytek odmawiając przy tym modlitwy. Ma to zapewnić szczęście.
Inny zwyczaj panuje w położonym kilka kilometrów dalej Jurgowie. - W kilku miejscowościach na Spiszu najważniejszą tradycją wielkanocną jest rodzinne jedzenie, tzw. krajonki - zapewnia Wiktoria Bryja, gospodyni z Jurgowa. - By ją przygotować trzeba pokroić w kostkę wszystkie składniki wielkanocnego koszyczka i zalać kwaśnym mlekiem z dodatkiem chrzanu. Następnie wszyscy domownicy jedzą wspólnie z jednej miski, a czasem to i nawet jedną łyżką. Symbolizuje to miłość w rodzinie - dodaje kobieta.
Jeszcze inaczej Wielkanoc rozpoczynało się 40 lat temu w Zębie, rodzinnej miejscowości Marii Gruszkowej.
- Pamiętam, że w pierwszy dzień świąt każda młoda panna budziła się przed świtem. Zanim zrobiło się jasno, obcinała kosmyk włosów a następnie biegła do potoku i tam myła głowę. Dzięki temu fryzura była piękniejsza - mówi Gruszkowa, po czym dodaje, że w Wielki Piątek też sporo się działo. - Jak baba była zajęta pieczeniem ciast, to wyganiała chłopa z domu. Ten cały dzień chodził po polach i wkładał w ziemię poświęcone w Niedzielę Palmową bazicki. To miało zapewnić dobre plony - mówi gaździna.
By góralska tradycja wielkanocna nie zaginęła zupełnie, już dziś w Kościelisku, Dzianiszu i w Witowie (godz. 10) oraz w Białym Dunajcu (godz. 12) odbędą się konkursy na najpiękniejszą góralską kosołeckę, czyli wielkanocny koszyk ze święconką.